…πολύ προσεκτικά δικός σας, με θαυμασμό

Όχι, αγαπητή Ρένα, δεν θα σας τον γράψω. Ο πρόλογος είναι το κατ’ εξοχή ψευδές είδος. Πότε αναζητούμε να περιγράψουμε και καταλήγουμε στην περιττολογία, πότε προσπαθούμε να απεικονίσουμε μια συγκίνηση και τότε πέφτουμε στη χειρότερη ψευδαίσθηση: τη λυρική ψευδαίσθηση. Υπάρχουν κι άλλες προσεγγίσεις, είν’ αλήθεια, αλλά όλες περιέχουν σκόπελους, για μένα, απροσπέλαστους: πολυλογίες, στόμφο, υπέρμετρη φιλοφροσύνη, εμφατικές βλακείες.
Μια παρηγοριά εν τούτοις: κανείς δεν διαβάζει ποτέ τους προλόγους των καταλόγων. Κάνετε μια δοκιμή. Τυπώστε ό,τι νάναι. Δεν θα βρείτε κανέναν θεατή να αγανακτήσει.
Απεναντίας, - ακόμα κι αν είμαι, θα το έχετε καταλάβει, όσο το λιγότερο δυνατό αναγνώστης της πρόζας των εκθέσεων - θέλω να σας πω πόσο αυτή η επίσκεψη στο ατελιέ μού άρεσε και με εντυπωσίασε.
Είχα παραμείνει στην παλιά πειραματική δουλειά, στις διάφανες και επιτήδειες λιθογραφίες, στις ακουαρέλες τόσο επιδέξια καθαρές. Να λοιπόν, μετά, την εποχή της γκάμας τη διαδέχτηκε ο χρόνος της πληρότητας. Μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείτε, μακριά από θορύβους και βραδύνοιες αυτού του τέλους του αιώνα, ένα μυστικό έργο, απαιτητικό και γαλήνιο.
Τώρα που είναι η εποχή του πασαλείματος και του ξεχειλίσματος, της αισθητικής των σκουπιδιών, του bad painting, εσείς βαδίζετε ενάντια στο ρεύμα, αναίσθητη στις μόδες, εξαίσια αντιδραστική και αναχρονιστική, προτείνετε σχέδια απίστευτης λεπτότητας, τρομερής διάκρισης.
Στο χάος που επικρατεί σ’ έναν κόσμο σε αποσύνθεση, εσείς αντιπαραθέτετε την εύθραυστη σύνθεση μιας στιγμής ομορφιάς. Καθένα από τα σχέδιά σας είναι μια γένεση. Παρακολουθούμε εδώ το πρωί κάποιου πράγματος, συμμετέχουμε σε γέννηση. Ανακαλύψατε ξανά τη γραφή του ανέμου μέσα στα χορτάρια, της θάλασσας που σαρώνει την άμμο στην αμμουδιά. Τι ευχαρίστηση να βλέπουμε αυτές τις ολοκαίνουργιες γραμμές σταθεροποιημένες σε contre-jour ή φωτισμένες a giorno: φράχτες, δένδρα, κοχύλια ή φρούτα. Και τι έκπληξη να ανακαλύπτουμε μέσα σ’αυτό το παιχνίδι της ταξινόμησης διάσπαρτων αντικειμένων, που ξαναπέφτει με χάρη, τη Νίκη της Σαμοθρκης. «Νίκη» θα μπορούσε εξάλλου να δώσει τον τίτλο σε κάθε ένα από τα θέματά σας : Νίκη του κύματος, Νίκη του τσαλακωμένου τραπεζομάντηλου μπροστά στο παράθυρο, Νίκη του Φαραγγιού της Σαμαριάς. Ναι, μέσα σ’ αυτόν το ρυθμό των υπαινικτικών, τριμμένων, μισοκρυμμένων, σβησμένων σχημάτων, υπάρχει κάτι σαν το σημάδι μιας ιδιοφυϊας απόλυτα γυνακείας. Αυτή τη μαεστρία του γεννημένου-φθίνοντος σχήματος, δεν την βρήκα πουθενά αλλού πριν από σας, παρά μονάχα σε κάποια σπάνια σχέδια της Christine Boumeester.
Συγχωρείστε αυτό το φλύαρο γράμμα και να με λογαριάζετε προσεκτικά δικό σας, με θαυμασμό.

Jean-Luc Mercié
γράφτηκε με την ευκαιρία της έκθεσης με σχέδια της Ρένας Τζολάκη στο Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας στην πόλη Οσέρ, της Γαλλίας, τον Ιούνιο του1984
Μετάφραση από τα γαλλικά : Γιώργος Αλεξανδρινός